Stress

Stress in het kort

Stress komt bij iedereen wel eens voor. Er zijn vele situaties die tot stress kunnen leiden. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld moeilijkheden op het werk, spanningen thuis, financiële problemen of het moeten omgaan met ziekten. In beperkte mate kan stress ook gezond en nuttig zijn. Zo kan het je net dat beetje extra concentratie en alertheid geven voor bijvoorbeeld een belangrijk gesprek of examen. Wanneer we een langere periode stress ervaren kunnen er klachten ontstaan. Zo kan langdurige stress leiden tot vermoeidheid, slechte nachtrust, een opgejaagd gevoel, angst, gepieker, onzekerheid, hevige emoties en moeilijkheden met genieten en ontspannen. En dat is zonde, want er is eigenlijk heel veel wat je zelf kan doen tegen de gevolgen van stress.

Wat is het?

Stress is een natuurlijke reactie wanneer we een bedreiging of druk ervaren. Het gevolg van deze lichamelijke reactie is dat we ons heel alert, opgejaagd en rusteloos voelen. Wanneer we continu stress ervaren zullen deze gevoelens ervoor zorgen dat we niet meer kunnen ontspannen en daardoor uitgeput raken. Het is belangrijk stressklachten snel aan te pakken zodat ze niet verergeren.

Klachten

Wanneer stress langere tijd aanhoudt zonder dat er iets aan wordt gedaan, kunnen klachten ontstaan. Typische geestelijke of lichamelijke klachten die mensen ervaren bij stress zijn:

Snel of direct merkbaar:

• Slecht slapen
• Piekeren
• Prikkelbaar
• Onzekerheid
• Hoofdpijn, maagklachten en spierpijn
• Overmatig eten, roken, drinken of drugsgebruik
• Overmatig zweten en trillen
• Minder presteren en meer fouten maken
• Geen zin meer in seks

Na verloop van tijd merkbaar:

• Vermoeidheid en minder energie
• Verminderd zelfvertrouwen
• Somberheid of depressie
• Emotioneel reageren
• Verlies van geluk en genot
• Angstklachten

Oorzaken van stress

Er zijn vele mogelijke oorzaken van stress. Hierbij kan je denken aan onder meer relatieproblemen of een scheiding, maar ook aan eenzaamheid en het gebrek aan sociale steun. Ook het overlijden van een dierbare of het om moeten gaan met een ziekte van jezelf of naaste kan leiden tot hevige stress.

Als het gaat om werk zijn onder meer drukte of juist ontslag redenen tot zware stress. Fysieke of geestelijke mishandeling is daarnaast ook een veelvoorkomende oorzaak bij stress. Ook huiselijk geweld valt daar onder. Tot slot kan het ook stressvol werken als je jouw ambities en dromen uit het oog verliest of weinig controle ervaart over je leven.

Tips en advies

Hoewel we in veel gevallen niet veel kunnen doen aan de oorzaak van stress, hebben we wel veel invloed op hoe we omgaan met die stressgevoelens. Dit kan door het vergroten van je veerkracht en wat je aankan, oftewel het vergroten van je draagkracht.  Dit kan ook door te verlagen wat je allemaal op je neemt, oftewel het verlagen van je draaglast.

Vergroot je draagkracht

1. Zorg goed voor jezelf met gezonde voeding, een dagritme, beweging en voldoende ontspanning. Wanneer je een gezonde basis hebt kan je beter tegen stress. Mindfulness kan hierbij helpen.
2. Blijf leuke en positieve dingen doen. Lees een leuk boek, luister je favoriete muziek, kijk een leuke serie, bel een vriend, wandel in de natuur en gun jezelf de tijd om te ontspannen.
3. Accepteer dat soms zaken in je leven niet lopen zoals je graag zou willen. We hebben helaas niet altijd invloed om wat er in ons leven gebeurt maar wel hoe we ermee omgaan.
4. Bekijk je stress een vanuit een ander perspectief. Werp een blik op je stress alsof het om een ander gaat en bedenk dan wat je voor diegene zou doen of tegen diegene zou zeggen.
5. Houdt voldoende tijd vrij om bij te komen van stressvolle situaties of voor onverwachte gebeurtenissen. Stel je eigen grenzen en zeg ‘nee’ als het teveel wordt.
6. Misschien heb je specifieke vragen of onzekerheden omdat je als ouder van kinderen zelf last hebt van psychische klachten. Bekijk hier tien praktische tips die je kunnen helpen in het omgaan met je kinderen.
7. Ga naar de huisarts of vraag advies wanneer je teveel stress ervaart en er niet meer zelf uitkomt.

Verklein je draaglast

1. Probeer zicht te krijgen op de situatie waarin je wel of geen stress ervaart:
   – Schrijf op wat bij jou stress veroorzaakt: wat kost je veel energie, waar pieker je over en zijn er dingen waardoor je dat kan veranderen?
   – Schrijf op wat jou energie geeft: wat geeft je de kracht om moeilijke uitdagingen aan te gaan, waar wordt je echt gelukkig van en hoe ga je hier meer aandacht aan geven?
2. Schrijf gebeurtenissen, gedachtes en gevoelens op, bijvoorbeeld in een dagboek. Het helpt om situaties te kunnen begrijpen en te verwerken.
3. Praat erover met mensen die je vertrouwd en begrip tonen. Praten lucht namelijk enorm op!

Ken je iemand met stress?

Het kan natuurlijk ook zijn dat je niet zozeer zelf overmatige stress ervaart, maar dat je merkt dat een naaste of dierbare heel erg aan het worstelen is. Een goed sociaal netwerk kan bijdragen aan het verminderen van de stressklachten. Twijfel er dus niet over om een ander te helpen als je dit kan en wil. De volgende tips kunnen je daarbij helpen:

• Praat met je partner, collega of vriend(in) als je merkt dat het minder goed gaat met diegene. Gevoelens van eenzaamheid versterken vaak stressklachten.
• Toon begrip en vermijd oordelen. Het gaat niet om wat jij vindt maar om wat de ander ervaart en voelt. Erkenning en warmte geven kan de ander ontzettend helpen.
• Ontkent je partner, collega of vriend(in) diens klachten en merk je zelf dat het erger wordt? Vertel dat jij je zorgen maakt en vraag wat je voor diegene kunt doen, of help diegene met het zoeken van de juiste hulp.
• Doe samen eens iets leuks wat jullie normaal ook deden en durf ook over de leuke dingen te praten.
• Hou natuurlijk ook jezelf in de gaten. Iemand helpen is prima, maar stel ook je grenzen aan wat jij aan kunt.
• Kijk of je je naaste kan motiveren eens te spreken met je huisarts of vraag advies van een professional via videobellen.

Wie kan ik bellen?

Mocht het je niet lukken om aan de hand van de tips en adviezen in dit artikel je stressklachten te verminderen, of zijn je klachten verder toegenomen, kijk dan naar andere mogelijkheden.

• Probeer de zelfhulp module ‘Omgaan met stress’ op MijniHelp.nl, waar je in eigen tempo zelfstandig handvatten leert om te kunnen omgaan met je stress.
• Probeer de diverse tips & oefeningen op MijniHelp.nl, waar je in eigen tempo zelfstandig handvatten leert om te kunnen omgaan met je stress.
• Vraag een adviesgesprek bij Arkin Preventie aan via het volgende telefoonnummer: 020-5901330.
• Neem contact op met je eigen huisarts of praktijkondersteuner GGZ.